Ik was een jaor of viertien. Ik ad al garren epeld, ansopies eklaord, mossels epeld in aring ekaakt, dat ik liep mit de kloven in snien in m’n anen in vingers… et begon m’n toch dikke te vervelen, ik wou nor de walle. In toe ik vijftien was, gien dag erover, toe zou ik dan dienen in een plaosien after Keuzen.

Zo noteerde Marretje de Jonge (1902-1979) in een schriftje hoe ze op 15-jarige leeftijd dienstmeisje werd ‘in een dorpje achter Enkhuizen’. Het is mijn ogen de mooiste autobiografie van een Urker vrouw. Weinig mensen hebben zo’n bewogen leven als het hare beleefd; toch wist Marretje dwars door haar verdriet heen haar eigenheid, geloof en gevoel voor humor te bewaren. Op latere leeftijd zette ze haar herinneringen op papier, in de Urker taal. Onderwijzer Tromp de Vries kreeg ze onder ogen, en zag er de waarde van in. Hij publiceerde een deel van Marretje’s levensverhaal in Vrouwen van Urk (Urk, 1982).

Eeuwenlang vonden meisjes uit arme gezinnen werk als boter- en kaasmeiden op het platteland van Noord-Holland. Een van hen was Femmetje Wakker. Haar zus en dochters werkten bij dezelfde boerenfamilie in Hauwert. Hoe kon dat gebeuren?

Wat doe je als ongewenst zwanger bent, misschien wel van je baas, en je weet dat je je baan en eer verliest als je het vertelt? Marrijtje Wakker werkte als dienstmeisje in Hoorn toen haar dit overkwam. Ze wist de zwangerschap geheim te houden maar toen de weeën begonnen raakte ze in paniek. Haar baby werd al snel in een buitentoilet gevonden. En toen stond de politie voor de deur.

Mariap van Urk-Koffeman (1898-1966), vissersvrouw en moeder van zeven kinderen, kreeg in de Jaren 30 landelijk bekendheid. Ze leek de liedjes, gedichten en verhalen uit haar mouw te schudden. Ze was te horen op de radio en ontving beroemde journalisten bij haar thuis. Maar voordat Mariap dichteres was was ze … dienstmeisje. In Scheveningen. En misschien kreeg ze juist daar de kans haar schrijftalent te ontwikkelen.