Dat mijn opoe Pietertje de Groot (1898 – 1987) voor haar trouwen in een kindertehuis werkte wisten we. Maar waar precies en voor hoe lang, dat was onduidelijk. Ik was dan ook zeer verbaasd toen ik haar naam op de lijst van dienstmeisjes in Amsterdam, samengesteld door Arjan Baarssen, zag staan. Ik was zo mogelijk nóg verbaasder toen ik mijn oma in het dienstbodenregister van Andijk tegenkwam. Ik ging op onderzoek uit. Het werd een reis terug in de tijd, op zoek naar de verzwegen werkplekken van mijn oma.

Lees verder →

Toen ik de driedelige Overijsselse Biografieën voor het eerst te zien kreeg was ik zeer benieuwd. Hoeveel vrouwen zouden in deze ‘Levensbeschrijvingen van bekende in onbekende Overijsselaars’ zijn opgenomen? Ik had geen hoge verwachtingen maar was toch geschokt door de uitkomst.

Onder de 115 Overijsselse biografieën bevinden zich welgeteld vier vrouwen. Komt dit doordat de boeken decennia geleden zijn uitgegeven, toen men zich minder bewust was van het belang van inclusiviteit? Dat valt mee, het laatste deel zag in 1993 het licht. Zijn alle biografieën soms door mannen geschreven? Dat wel.

Lees verder →

In Amsterdam werd in 1597 een tuchthuis voor vrouwen opgericht. In dit ‘Spinhuis’ werd door veroordeelde vrouwen wol gesponnen. Het was er geen pretje: ze werden geslagen en zelfs gegeseld. Toeristen konden zich tegen betaling aan de gevangenen vergapen. Onder hen bevond zich een jonge Urker vrouw: Geertruyd Alberts.

Lees verder →

Op 15 september 1932 wordt de binnenstad van Amsterdam verrast door de komst van een honderdtal Urker vrouwen, allemaal in klederdracht. Geflankeerd door twee agenten marcheren ze in rijen vanaf de Ruyterkade via het Damrak en de Dam naar het Rokin. Het zijn garnalenpelsters en haringspeters en ze komen met een boodschap: neem onze rechten serieus.

Lees verder →

Wat voor werk deden Urker vrouwen vroeger? Als je oude foto’s bekijkt zou je denken dat hun enige werk bestond uit water pompen, de was doen en voor de kinderen zorgen. Toch weten we uit diverse bronnen dat vrouwen ook ‘typisch mannenwerk’ deden en dat zij tijdens de inpoldering vochten voor compensatie als visverwerkers.

Lees verder →

Toen twee vissersvrouwen op een koude winterdag in 1917 het gemeentehuis van Urk binnenstapten en duidelijk maakten dat ze niet zouden vertrekken tenzij de burgemeester petroleum aan de bevolking zou verstrekken, was dit het begin van Urks eerste gedocumenteerde protest. De ‘sit in’ ging de boeken in als de petroleumopstand.

Lees verder →

Op Urk willen we graag weten wat voor vlees we in de kuip hebben, dus de meeste gestelde vraag is ‘Van wie bin je ‘r iene?’ Urk wordt nu eigenlijk te groot geworden om alle geslachten op een rijtje te hebben, maar toen ik opgroeide was dat nog mogelijk. Steevast zei ik dan: “Ik bin ‘r iene van Meindert van Hendrik van Jantje’. Meteen was er herkenning. “Je lijkt sprekend op je va/opa”, was dan meestal de reactie.

Lees verder →

Tijdens mijn zoektocht naar mijn voormoeders werd ik geraakt door de zware klappen die ze te verdragen kregen. Hun mannen en zoons waren vissers en liepen op hun kleine Noordzeebotters groot gevaar. Hun kinderen werden blootgesteld aan fatale ziekte. Ze kampten met doorlopend verlies en armoede.

Lees verder →

Geschiedenis is vaak een man, wereldwijd en ook in Nederland. Ze worden hooguit herinnerd als ‘de dochter, vrouw of weduwe van’. Ook in de Urker geschiedenis zijn weinig vrouwen te bekennen. In de eerste serieuze publicatie over de Urker geschiedenis, die van Cornelis de Vries, wordt naast de Vrouwe van Urk (Aleyd van Kuinre) alleen dorpsdichteres Mariap van Urk genoemd.

Lees verder →

Wie geschiedenis baseert op traditionele bronnen komt vrouwen nauwelijks tegen, behalve bij geboorte, trouwen en dood. Daardoor leven de Urker vrouwen met name in de herinnering voort. En toch waren het de vrouwen die de gemeenschap (letterlijk) droegen. Jonge meisjes ondersteunden hun families door ‘an de walle’ als dienstmeisjes aan de slag te gaan. Velen werden vissersvrouw, die er alleen voorstonden als man en zonen van huis waren en als walschippers het visserijbedrijf ondersteunden.

Een van deze vrouwen was Hendrikje Hakvoort-Bakker, beter bekend als Hente van Trui. Vanwege enkele bijzondere gebeurtenissen in haar leven en de inzet van haar nazaten verdween zij niet in de schaduw van het verleden.

Lees verder →